prof. Józef Szudy

 Na wniosek Zarządu Stowarzyszenia Absolwentów UMK – Rada Stowarzyszenia na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia 2013 r. postanowiła nadać godność Członka Honorowego Stowarzyszenia Absolwentów UMK fizykowi profesorowi Józefowi Szudemu.

Józef Szudy urodził się tuż przed II wojną światową we wsi Zalesie koło Kcyni, dokąd jego rodzina przeprowadziła się z Podkarpacia. W 1957 r. po maturze zdanej w Liceum Ogólnokształcącym w Kcyni, Józef Szudy przybył na studia fizyki do Torunia. Pracę magisterską pisał u dr. Lutosława Wolniewicza w 1962 r., zaś pracę doktorską „Wpływ argonu oraz helu na rozkład natężeń i przesunięcie linii rezonansowej rtęci” – wykonywaną pod opieką prof. Aleksandra Jabłońskiego – obronił w 1968 r. Habilitował się w 1977 r. na podstawie pracy „Rola zasady Francka-Condona w zagadnieniu ciśnieniowego rozszerzenia linii widmowych”. Profesurę nadzwyczajną uzyskał w 1986, a zwyczajną w 1992 r. W Katedrze Fizyki Doświadczalnej UMK został zatrudniony w 1962 r., zaraz po ukończeniu studiów; był kolejno asystentem, starszym asystentem, adiunktem, docentem, profesorem. Kierował Zakładem Spektroskopii Fazy Gazowej, potem Zakładem Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej. Wyjeżdżał wielokrotnie na staże zagraniczne, przebywał w Kanadzie, we Francji, w Niemczech, w USA.

Pełnił na UMK funkcje: zastępcy dyrektora Instytutu Fizyki w latach 1978-1981, dyrektora Instytutu Fizyki w latach 1984-2002, dziekana Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej w latach 2002-2008.

Jest wybitnym specjalistą w dziedzinie fizyki atomowej i molekularnej, optyki i spektroskopii, fizyki zderzeń atomowych. Należy do grona członków Polskiej Akademii Nauk i szeregu towarzystw naukowych, był członkiem Rady Głównej Szkół Wyższych i członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych. W ciągu tylu lat pracy w Instytucie, a potem na Wydziale, ciągle w tym samym gmachu przy ulicy Grudziądzkiej 5/7, profesor Szudy miał sposobność zetknąć się bliżej z dziejami budynku i z osobą samego założyciela toruńskiej fizyki. Wyrazem tego zainteresowania historią stało się opracowanie, wraz z prof. Andrzejem Bielskim, obszernej monografii o profesorze Aleksandrze Jabłońskim, wydanej w Toruniu w 2010 r. Obecnie Profesor pracuje nad historią Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Od początku powstania Stowarzyszenia Absolwentów UMK, profesor Józef Szudy włączył się w jego działalność, gorąco zachęcając kolegów do wstępowania w jego szeregi. Utrzymywał i nadal utrzymuje serdeczne więzi koleżeńskie z kilkoma rocznikami absolwentów toruńskiej fizyki, interesuje się ich miejscem zatrudnienia i zamieszkania. Jest niejako łącznikiem między dawnymi absolwentami fizyki a Stowarzyszeniem. Nie szczędzi też swego czasu i trudu, gdy potrzebna jest pomoc przy organizowaniu kolejnych „Powrotów” naszego Stowarzyszenia.

Cofnę się teraz do lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Student Józef Szudy na swoim II roku uczęszczał na moje zajęcia z astronomii, na przełomie stycznia i lutego (54 lata temu) zdał egzamin z oceną bardzo dobrą. Ale zapamiętałam jeszcze późniejsze zdarzenie, z połowy lat sześćdziesiątych. Odbywała się tradycyjna herbatka dla studentów I roku fizyki, zaproszeni byli wszyscy prowadzący zajęcia, mgr Józef Szudy jako opiekun, dziekan prof. Leon Jeśmanowicz. Spotkanie odbywało się w dużej sali – czyżby to była ta sala, w której się teraz znajdujemy, sala w ówczesnym Collegium Maximum, tylko zupełnie inaczej wyglądająca? Prof. Jeśmanowicz był bardzo ożywiony, wymyślał dla studentów różne konkursy. Na przykład: „Kto ułoży wierszyk, aby znaleźć rym do nazwiska waszego opiekuna roku?”. Nie doczekałam się rozwiązania tego konkursu, wyszłam przed zakończeniem herbatki. A może Pan profesor Józef Szudy to pamięta?

Cecylia Iwaniszewska

Laudacja została wygłoszona 7 września 2013 r. przez dr Cecylię Iwaniszewską, podczas XIX Zjazdu Absolwentów UMK „Jesienne Powroty 2013” – red.

Fot. Andrzej Romański