Jan Polewczyński

Rada Stowarzyszenia Absolwentów UMK na wniosek Zarządu, na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2016 r., postanowiła godnością Członka Honorowego Stowarzyszenia Absolwentów UMK obdarzyć mgr. Jana Polewczyńskiego, absolwenta kierunku matematyka.

Jan Polewczyński urodził się 16 grudnia 1935 roku w Kcyni. W tym mieście uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego, gdzie w roku 1954 uzyskał maturę i następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie jednocześnie wstąpił do uczelnianego klubu Akademickiego Związku Sportowego i stał się aktywnym członkiem sekcji piłki koszykowej. Działo się to w legendarnym okresie istnienia toruńskiego AZS, zapoczątkowanym właśnie w 1954 roku, gdy drużyna koszykarzy tego klubu awansowała do ekstraklasy i otrzymała przydomek „Twarde Pierniki”. Jako student drugiego roku, Jan Polewczyński został kierownikiem drużyny koszykówki juniorów. To w tej drużynie swoją znakomitą karierę sportową rozpoczynał – obecny dziś wśród nas w tej Auli – Andrzej Kola, późniejszy znakomity archeolog i profesor zwyczajny w Instytucie Archeologii UMK, który został zaproszony do wygłoszenia – przed chwilą przez nas wysłuchanego – wykładu na niniejszym Zjeździe Stowarzyszenia Absolwentów.

W roku 1959 Jan Polewczyński ukończył studia matematyczne i otrzymał dyplom magistra na podstawie pracy magisterskiej pt. „Systemy ścisłej implikacji”, wykonanej pod kierunkiem prof. Stanisława Jaśkowskiego, wybitnego logika matematycznego, późniejszego rektora UMK. Po studiach powrócił do rodzinnej Kcyni, gdzie został zatrudniony jako nauczyciel matematyki w swoim macierzystym Liceum Ogólnokształcącym. Oprócz nauczania matematyki, przedmiotem jego wielkiej troski w kcyńskim liceum była także działalność w harcerstwie. W 1985 roku objął stanowisko dyrektora tego Liceum Ogólnokształcącego; odegrał wówczas znaczącą rolę w zaangażowaniu kierowanej przez siebie szkoły w rozwój Kcyni i regionu pałuckiego.

Nie zapomniał jednak o swojej toruńskiej Almae Matris oraz o swoim AZS. Przyjeżdżał do Torunia na prawie wszystkie mecze rozgrywane przez koszykarzy AZS, a także na różne uroczystości akademickie, zaś w środowisku regionu pałuckiego prowadził ożywioną działalność propagandową na rzecz naszego Uniwersytetu. Można powiedzieć, że był swoistym ambasadorem UMK na Pałukach.

Na szczególne podkreślenie zasługuje jego działalność w wielu gremiach lokalnych i ogólnopolskich, dążących do przywrócenia czci i pamięci Profesorowi Janowi Czochralskiemu, urodzonemu w Kcyni wielkiemu uczonemu, metaloznawcy i krystalografowi, po wojnie niesłusznie oskarżonemu o kolaborację z Niemcami i usuniętemu z Politechniki Warszawskiej, a następnie przez prawie 40 lat kompletnie w Polsce zapomnianemu. Właśnie niedawno – w dniu 19 sierpnia 2016 r. – minęło 100 lat od chwili, gdy do redakcji czasopisma „Zeitschrift für physikalische Chemie” wpłynęła praca Czochralskiego, w której opisał on metodę wytwarzania monokryształów. Kilkadziesiąt lat później – po wynalezieniu tranzystora – metoda Czochralskiego zrewolucjonizowała światowy przemysł elektroniczny, umożliwiając przemysłową produkcję układów scalonych, mikroprocesorów i komputerów, co doprowadziło do powstania współczesnej cywilizacji informatycznej.

Dzięki poświęceniu takich ludzi jak Jan Polewczyński udało się doprowadzić do całkowitej rehabilitacji prof. Czochralskiego, a także spowodować, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę, w której ustanowił rok 2013 Rokiem Jana Czochralskiego.

Z chwilą, gdy do Jana Polewczyńskiego dotarła wiadomość o inicjatywie prof. Karola Jankowskiego, aby utworzyć Stowarzyszenie Absolwentów UMK, stał się natychmiast jej gorącym zwolennikiem. Brał udział w Zebraniu Założycielskim w dniu 15 lutego 1995 roku i został członkiem 22-osobowego Komitetu Założycielskiego. Jako członek tego Komitetu, uczestniczył w pracach związanych z organizacją Pierwszego Zjazdu Stowarzyszenia Absolwentów, który odbył się w dniach 17-18 lutego 1996 r. W czasie tego Zjazdu odbyło się także Pierwsze Walne Zebranie Stowarzyszenia, na którym Jan Polewczyński został wybrany na członka Komisji Rewizyjnej.

Przez wszystkie lata, które minęły od powstania Stowarzyszenia Absolwentów UMK, Jan Polewczyński był jego aktywnym członkiem. Na terenie Kcyni i regionu pałuckiego brał udział w propagowaniu i realizacji przedsięwzięć podejmowanych przez Stowarzyszenie. Jest on wzorem członka Stowarzyszenia, któremu w pełni należy się godność członka honorowego.

Józef Szudy

Laudacja została wygłoszona 10 września 2016 r. przez prof. Józefa Szudego, podczas XXII Zjazdu Absolwentów UMK „Jesienne Powroty 2016” – red.

Fot. Alina Dauksza-Wiśniewska