Rada Stowarzyszenia Absolwentów UMK na wniosek Kapituły przyznała na posiedzeniu w dniu 19 kwietnia 2024 r. godność Członka Honorowego Stowarzyszenia długoletniemu rektorowi i działaczowi Stowarzyszenia, profesorowi Janowi Kopcewiczowi.

Jan Kopcewicz urodził się 3 marca 1940 r. w Brzyskach koło Jasła. Maturę zdał w II Liceum w Toruniu w 1956 r. i zapisał się na studia biologiczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Studia ukończył w 1961 r., specjalizując się w fizjologii roślin pod kierunkiem prof. Mariana Michniewicza i od razu został zatrudniony w Zakładzie Fizjologii Roślin UMK. W 1968 r. obronił pracę doktorską „Studia nad endogennymi giberelinami i inhibitorami wzrostu sosny zwyczajnej Pinus silvestris”, wykonaną pod kierunkiem prof. Michniewicza. W 1972 r. habilitował się na podstawie pracy „Studia nad fizjologiczną rolą hormonów estrogennych w procesach wzrostu i rozwoju roślin”. W 1980 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1991 r. – profesorem zwyczajnym. Jego Zakład z czasem zmienił nazwę na Zakład Fizjologii i Biologii Molekularnej Roślin.

Zainteresowania naukowe profesora Kopcewicza dotyczyły fizjologicznych i molekularnych mechanizmów wzrostu i rozwoju roślin, jest też autorem podręczników akademickich, a w ostatnim czasie profesor zajął się aktualnymi problemami i przyszłością życia na naszej planecie i poza nią. We współpracy z trzema profesorami UMK, wydał dwie książki poświęcone tej tematyce.

W okresie swej pracy pełnił prof. Jan Kopcewicz szereg funkcji na UMK, był dyrektorem instytutu, dziekanem, prorektorem, a w latach 1982-2005 czterokrotnie pełnił funkcję rektora UMK. Były to czasy bardzo różne, od stanu wojennego, kiedy to rektor stawał w obronie pracowników i studentów zagrożonych różnymi represjami stanu wojennego, aż do rozpoczynającego się okresu rozwoju Uczelni, transformacji, powiększania liczby wydziałów.

Do Stowarzyszenia Absolwentów UMK prof. Jan Kopcewicz zapisał się 3 stycznia 1996 r. i od początku włączał się do działań na rzecz dalszego rozwoju organizacji. Mimo rozlicznych obowiązków rektora, znajdował czas dla Stowarzyszenia i uczestniczył w kolejnych działaniach. Widział bowiem potrzebę i korzyści wynikające dla obu stron przez utrzymywanie więzi Uczelni z jej absolwentami. Uczestniczył w „Jesiennych Powrotach 2001”, dziękował wtedy przybyłym absolwentom za promowanie Uczelni, dziękował też Zarządowi za zaangażowanie i pracę na rzecz Stowarzyszenia.

W 2003 r. Zarząd Stowarzyszenia Absolwentów UMK postanowił w sposób szczególny honorować osoby, które ukończyły studia 50 lat wcześniej. Rektor Jan Kopcewicz był obecny na „Jesiennych Powrotach” 6 września 2003 r., kiedy po raz pierwszy wręczone zostały jubilatom listy gratulacyjne. Wśród tych 54 osób, którym Rektor uścisnął rękę i przekazał miłe słowa, byli emeryci – niekiedy mieszkający gdzieś bardzo daleko – i byli też profesorowie, jeszcze czynni na UMK. Wszyscy ze wzruszeniem przeżywali spotkanie po tylu latach…

Pani Izabela Walczyk, Członek Honorowy Stowarzyszenia z 2023 r., szczególnie pamięta „Jesienne Powroty” z 9 i 10 września 2006 r., gdy przyjechali absolwenci biologii z kilku roczników, nie tylko jubilaci. I wszyscy zjawili się tłumnie w niedzielę 10 września w gmachu biologii, gdzie gościnnie witał ich dziekan profesor Jan Kopcewicz. Mówił o kierunkach studiów na Wydziale, o głównych trendach prac badawczych, i o oczekiwanej przeprowadzce do budowanego obok, nowego, bardziej nowoczesnego budynku.

A na zakończenie, jak zwykle, akcent osobisty. Nie uczyłam studenta Jana Kopcewicza statystyki, bo w latach pięćdziesiątych wykładałam astrofizykę dla studentów fizyki. Ale cofnę się teraz tylko o 51 lat, do września 1973 r., kiedy na terenie uniwersyteckim odbywały się spotkania naukowe z okazji 500-lecia urodzin Mikołaja Kopernika. Tu gdzie teraz jesteśmy, w Auli, trwały debaty o badaniach Układu Planetarnego, zaś obok, w bibliotece UMK, odbywały się Colloquia Copernicana – dla humanistów. Byłam na jednej sesji, gdy przybyły z Japonii filozof Toshima Araki powiedział: „...odkrycie Kopernika można zamknąć w jednym zdaniu «ZIEMIA JEST TAKŻE PLANETĄ»”. To zwięzłe sformułowanie cytowałam potem wielokrotnie na popularnych prelekcjach. I oto teraz, po upływie pół wieku, odnajduję jakby echo tych słów japońskiego filozofa w tytule tegorocznej książki profesora Jana Kopcewicza – Ziemia. Planeta życia.

                                                                                                                            Cecylia Iwaniszewska

Laudacja przygotowana i wygłoszona przez dr Cecylię Iwaniszewską 14 września 2024 r. podczas XXVII Zjazdu Absolwentów UMK, „Jesienne Powroty 2024”

Fot. Alina Dauksza-Wiśniewska